Malarstwo olejne - przygotowujemy grunt

Istnieje bardzo dużo receptur na przygotowanie gruntu. Można też stosować gotowe, kupione w sklepie. Są one bardzo łatwe do nakładania i mogą doskonale służyć przy malowaniu prostych obrazów. Niestety ich wadą jest mała chłonność, co przeszkadza w uzyskaniu miękkiego przejścia od bardzo jasnych do ciemnych odcieni. Mamy wtedy wrażenie, że trudno jest osiągnąć głębię i intensywność koloru. Dlatego wielu artystów woli własnoręcznie sporządzać grunty, których właściwości odpowiadają ich indywidualnym upodobaniom.

Najbardziej klasyczny grunt powstaje przez dodanie do namoczonego uprzednio i rozpuszczonego w łaźni wodnej kleju glutynowego (8-10%), mieszanki wypełniacza oraz pozostałych składników. Wypełniaczem najczęściej jest przesiana kreda oraz biel (cynkowa lub tytanowa). Olej lniany dodany do gruntu zmniejsza nieco jego chłonność oraz znacznie zwiększa elastyczność. Miód lub cukier dodane w niewielkiej ilości powodują, że powłoka staje się bardziej plastyczna i przez to bardziej odporna. Stosujemy 1 łyżkę miodu lub cukru na 1 litr zaprawy. Olejek tymolowy dodany w minimalnej ilości ma właściwości konserwujące.

Poniżej podaję wiele receptur. Warto jest wybrać i spróbować kilka z nich, gdyż każdy grunt ma nieco inne właściwości.

Zaprawy chude:

• 1 szklanka kleju 8-10%, 2 szklanki kredy
• 1 szklanka kleju, 1 szklanka kredy, 1 szklanka bieli

Zaprawy półtłuste:

• 1 szklanka kleju, 2 szklanki kredy, 0,5 szklanki oleju
• 1 szklanka kleju, 1 szklanka kredy, 1 szklanka bieli, 0,5 szkl. oleju

Zaprawa tłusta:

• 1 szklanka kleju, 2 szklanki wypełniacza, 1 szklanka oleju

Zaprawy jajowe:

• 2 jajka, 60g bieli, 80 ml wody
• 1 jajko, 1 szklanka kleju, 1 szklanka kredy
• Zmieszać osobno: 1 jajko, 10 ml oleju, 25 ml wody oraz 30g bieli i 25 ml wody. Następnie zmieszać obie zawiesiny. (wg. Płużańskiego)

Przygotowaną zaprawę nakładamy płaskim pędzlem na poziomo ułożone płótno, starając się, aby pociągnięcia pędzla układały się wzdłuż włókien lnu. Drugą warstwę nakładamy w kierunku prostopadłym do pierwszej. Można nałożyć trzy warstwy, ale warstwa gruntu nie może być zbyt gruba, gdyż grozi to pojawieniem się pęknięć.

Osobom zainteresowanym bardzo polecam znakomity skrypt prof. Płużańskiego "Podręcznik technik malarskich". Niestety nie znajdziemy tej książki w księgarniach, warto więc poświęcić trochę czasu i wybrać się np. do czytelni Biblioteki Narodowej. Zapewniam, że warto - każde zdanie z tego podręcznika sprawdza się w praktyce.

Małgorzata Wrochna

wróć